FRANKRIJK.
In verschillende streken van Frankrijk heeft een ononderbroken traditie in het bouwen en bespelen van doedelzakken bestaan. Het sterkst is die traditie in Centraal Frankrijk: Berry, Bourbonnais, Auvergne en Limousin. In ensembles wordt de doedelzak daar veelvuldig in combinatie met draailier en/of accordeon bespeeld.
De algemene Franse benaming is 'cornemuse', hoewel iedere streek voor zijn eigen typen ook weer eigen namen heeft. 'Musette' is ook een benaming die veel voorkomt, maar deze wordt nooit gebruikt voor de grotere varianten.
Het meest gangbare type in Centraal Frankrijk (Berry, Bourbonnais en delen van de Auvergne). De melodiepijp (hautbois) is conisch geboord en bevat een dubbelriet. De twee (cilindrisch geboorde) bourdons zijn voorzien van enkelrieten. De kleine bourdon is parallel aan de melodiepijp in een blok (boitier) geplaatst. Zijn lengte is ongeveer tot aan de grondtoon-gaten van de melodiepijp. Maar door zijn cilindrische boring klinkt hij een octaaf lager dan de grondtoon. De grote bourdon klinkt weer een octaaf lager en ligt naar achteren over de schouder.
De basis-toonaard wordt meestal uitgedrukt door de lengte van de melodiepijp in duimen (pouces). Gangbaar zijn 13 (sibemol/bes), 14 (la/a) en 16 (sol/g) pouces. Deze laatste wordt veruit het meest bespeeld.
Joseph Bechonnet (1820 - 1900) leefde in Effiat, dicht bij Clermont-Ferrand (Basse-Auvergne). Bijna al zijn instrumenten zijn voorzien van een derde (kleine) bourdon aan de achterkant van het blok (boitier). Deze klinkt gelijk aan de grondtoon van de melodiepijp. Kenmerkend is ook dat de grote bourdon recht omhoog steekt en dat de instrumenten (op een enkele uitzondering na) voorzien zijn van een blaasbalg.
De boitier is meestal rijkelijk versierd en voorzien van inlegwerk. Bij ieder instrument van Joseph Bechonnet is deze versiering weer anders.
Zeer goede en mooie Bechonnet-types worden tegenwoordig gebouwd door Remy Dubois en Olle Geris (Vervier, België), en Bernard Blanc (Frankrijk).
Fragment van
'Improvisaties op een oud Vlaams meilied', Remy Dubois en Olle Geris op Bechonnet-typen.
(ca. 12 sec., 188 kB)
Grande Cornemuse Bourbonnaise
Fragment van
"L'araignée" (scottish van Michèle Chevrier-Reuge), op de cd 'Musique à
danser du Centre de la France' van 'La Croix Feuillée'. (au,
ca. 20 sec. mono, 314 kB of mp3,
ca. 20 sec. stereo, 315 kB )